De opmars van data: een essentiële evolutie voor de politie

In 2008 studeerde je af aan de Koninklijke Militaire School als commissaris. Had je toen al een carrièreplan?
Ik wilde altijd al werkzaam zijn op het terrein. Daarom vroeg ik om overplaatsing naar de politiezone Zuid: Anderlecht, Vorst, Sint-Gillis. Dat gaf me de kans om interventies te leiden als hoofd van een interventiegroep. Mijn doel was om ervaring op te doen, zodat men mij later geloofwaardig kon vinden. Ik wilde niet bekritiseerd worden als een agent zonder terreinervaring die de realiteit en uitdagingen van het werk niet begreep. Bovendien, als jonge agent, wilde ik midden in de actie zijn, dichtbij de burgers.

Ik heb een aantal jaren interventies geleid. Daarna, om mijn privé- en beroepsleven te kunnen combineren zonder het veldwerk op te geven, ben ik me gaan toeleggen op lokale dienstverlening. Ik ging aan de slag op het Sint-Gillisvoorplein, waardoor ik betere werktijden had die makkelijker te combineren waren met mijn gezinsleven. Deze baan gaf me toch nog de mogelijkheid om operationele taken op me te nemen.

Van Brussel verhuisde je naar Waals-Brabant...
Ja. Ik wilde mijn carrière in een andere richting sturen en naar een kleinere politiezone dan de Zuid-zone. Ik wilde meer betrokken zijn bij de strategie van de zone en eraan kunnen bijdragen. Daarom solliciteerde ik voor de functie van 'Kwaliteit en Strategie' bij de politiezone ‘Nijvel-Genappe’. Dit was nog steeds op lokaal niveau.

Ik heb er enkele jaren gewerkt. En omdat er minder agenten waren, bestond mijn takenpakket niet alleen uit het uitvoeren en opvolgen van procedures en strategieën, maar werkte ik ook mee aan het handhaven van de openbare orde. Dat was een goed compromis voor mij. Het gaf me bovendien veel meer inspraak in de strategische planning van de zone. Zo groeide ik langzaam maar zeker in de hiërarchie, op strategisch niveau. Want als je commissaris bent, sta je niet meteen aan de top. Eerst doe je veldwerk, daarna raak je steeds meer betrokken bij de besluitvorming van de organisatie. Dat is wat me interesseerde, na geleidelijk aan ervaring te hebben opgedaan.

Daarna werd je Directeur Operaties bij de Federale Politie van Henegouwen.
Terwijl ik bij de zone ‘Nijvel-Genappe’ werkte, slaagde ik voor mijn examen voor afdelingscommissaris. Vervolgens werd ik benaderd door hoofdinspecteur Laurent Coucke, die me vroeg of ik geïnteresseerd was in een functie als directeur Operaties bij de federale politie van Henegouwen, waar ik mee instemde.

Ik had geluk, want normaal gesproken betekent een hogere rang minder operationele betrokkenheid. Maar hier was ik verantwoordelijk voor het coördineren van de openbare orde bij recreatieve, sportieve en protestactiviteiten. Dit waren stuk voor stuk grote evenementen die niet meer als 'lokaal' konden worden beschouwd. We hadden de leiding over grote, maar soms ook heel specifieke evenementen, zoals reconstructies georganiseerd door het Comité P. Dan waren er nog de wielerwedstrijden en 'gele hesjes'-demonstraties: grote evenementen waarbij meerdere politiezones betrokken waren.

Dat brengt ons bij Brunau...
Korpschef worden was mijn doel sinds mijn indiensttreding, en toen kwam het moment dat de vacature bij de politiezone Brunau werd gepubliceerd. Bij de lokale politie sta ik dicht bij de burgers, en dat is wat ik zoek. Ik ervaar ook nabijheid met mijn medewerkers: we hebben direct contact met de teams die we aansturen. En dan is er nog het regelmatige, nauwe contact met de administratieve en gerechtelijke autoriteiten.

Hier zitten we echt in de frontlinie. We zitten midden in wat er in de politiezone gebeurt. Dat is wat ik leuk vind aan werken bij de lokale politie, en dat is wat ik vandaag als korpschef graag wil terugvinden. Met meer verantwoordelijkheden weliswaar, dat is nu eenmaal zo. Op een gegeven moment wil je gewoon vooruit en de uitdaging aangaan.

Wat zijn de uitdagingen waarmee je te maken hebt op het gebied van communicatie?
Overal waar ik ben geweest, waren operationele of zelfs dagelijkse storingen te wijten aan communicatieproblemen. Zowel op hoger als lager niveau. We dachten vaak dat we voldoende hadden gecommuniceerd over bepaalde richtlijnen, maar dat bleek niet het geval te zijn. In het algemeen is het vaak een communicatieprobleem wanneer dingen misgaan.

Hoe zit het met communicatie op technisch niveau tijdens interventies?
Dat is van cruciaal belang. Wat soms minder goed werkt, heeft meer te maken met discipline dan met technologie. Soms gebruiken we de communicatiekanalen verkeerd en 'vervuilen' we ze door te veel te praten. Elke keer dat er problemen waren, geloof ik dat dat kwam doordat collega's niet op de hoogte waren van de 'speed dial'-functie om snel op een bepaalde frequentie te komen, of omdat ze de verkeerde frequentie gebruikten. Als teams moeite hebben om dezelfde frequentie te gebruiken, kan dat ernstige gevolgen hebben op operationeel gebied, omdat er kostbare tijd verloren gaat.

In een rampsituatie moet je er echt voor zorgen dat alle teams die gemobiliseerd zijn voor een urgente gebeurtenis op de juiste frequentie zijn overgeschakeld voordat je verder gaat - dit is altijd een heel delicaat moment. Discipline geldt op alle niveaus, ook voor de agenten die het systeem en het radioplan voorbereiden en uitleggen tijdens de briefing. Het is ook belangrijk dat de teams weten hoe ze hun apparatuur moeten gebruiken, wat niet altijd het geval is. Toen ik bij de federale politie werkte, maakten we een memo voor de zones met alle sneltoetsen, zodat de teams ze in hun notitieboekjes hadden, zelfs een versie om op de achterkant van hun radio's te plakken.

Hoe verloopt je samenwerking met ASTRID?
Ik ben hier nu een paar maanden, en had onlangs mijn eerste contacten met ASTRID via onze technisch manager. Sindsdien is er al veel contact geweest. Bijvoorbeeld via e-mail, voor documenten die ik heb opgevraagd. Ik weet dat, wanneer mijn technisch manager een probleem of een vraag heeft, hij altijd snel antwoord ontvangt. En als we met een specifiek probleem zitten, bespreken we dat samen. De operatoren bij ASTRID zijn heel beschikbaar. Dat is belangrijk voor ons, om snel een oplossing te vinden voor de dagelijkse technische problemen, maar soms ook voor meer strategische kwesties.

Welke ontwikkelingen zijn volgens jou nodig?
Op dit moment weten we dat we 5G willen gaan gebruiken. Ik denk dat het essentieel is om te evolueren, en dat te doen voordat het systeem verouderd raakt om geen achterstand te hebben op de technologische ontwikkelingen die andere spelers in de beveiligingsketen, maar ook de operatoren, gebruiken. We moeten evolueren. We maken bijvoorbeeld steeds meer gebruik van data en beschikken over meer digitale tools die erg handig zijn omdat ze administratieve procedures stroomlijnen. Waar we vroeger naar kantoor moesten gaan, onze databases moesten openen en onze administratieve processen moesten invoeren, kunnen we dit nu rechtstreeks vanaf het veld doen dankzij applicaties waarin we de data kunnen invoeren.

Met hun tablets hebben collega's toegang tot de hele politieomgeving: databases, beveiligde omgevingen, etc. Ze kunnen zelfs ter plaatse PV’s opstellen. We gebruiken de tablets meestal voor het coderen van overschrijvingen, automatische incasso's, etc. Ook beschikken we over applicaties om huizen te bewaken wanneer mensen op vakantie zijn. Kortom, het helpt enorm bij missies wat betreft de openbare veiligheid, die vroeger een terugkeer naar het politiebureau vereisten en een tijdrovend administratief proces waren. Het is duidelijk dat we tijd besparen. Hoe eenvoudiger we deze administratieve procedures maken, hoe meer politieagenten we beschikbaar hebben op het terrein.

Deze digitale hulpmiddelen die ons werk vergemakkelijken, maken de politie ook aantrekkelijker. Het stelt ons in staat om af te stappen van het ietwat 'ouderwetse’ imago dat we voorheen hadden, want we moeten aantrekkelijk blijven op de arbeidsmarkt. Het feit dat we modern zijn en tools hebben die data verwerken, spreekt jongeren aan.

Zijn de technische beperkingen hier hetzelfde als in Brussel?
Nee. In Brussel zijn er meer technische beperkingen, en is er meer discipline nodig bij het gebruik van radiofrequenties. De "scan"-functie, waarmee je verschillende groepen kunt scannen, mag niet per ongeluk worden geactiveerd. Er is veel meer spraakverkeer, dus je moet oppassen dat je de communicatie niet monopoliseert.

In de Brunau-zone is er iets minder communicatie over de radio, wat het makkelijker maakt. Soms controleer ik of mijn radio nog aanstaat of werkt, omdat ik niets hoor (lacht). Maar ik heb niet gezegd dat het makkelijker is. Want hier staan ze er helemaal alleen voor als er iets gebeurt. Ze hebben misschien twee teams. Het kan heel lang duren voordat er versterking komt, en soms gaat het om gevaarlijke dossiers.

In Brussel is het over het algemeen drukker. Er zijn grote evenementen die veel druk leggen op de netwerken: Europese toppen, NAVO-toppen... De markten alleen al zijn niet eenvoudig. De Zuidmarkt is geen klein evenement. Hier, met de optocht van Fleurus, zal ik het zelf ondervinden. Dit is misschien het enige evenement waarbij we heel veel radiocommunicatie zullen hebben. Misschien ontdek ik dan bepaalde behoeften.

Digitale evolutie is een van je doelstellingen voor de Brunau-zone...
Ja. Een van de uitdagingen die ik mezelf heb gesteld voor de zone, is het verbeteren van de digitale evolutie. Mijn voorganger heeft voor ons de tools en technische ondersteuning verworven, maar ze werden nog niet ten volle benut. We hebben nog steeds zeer beperkende administratieve procedures. We moeten niet ten koste van alles digitaal gaan, het is niet de bedoeling een digitale kloof te creëren met de burgers. Digitale ondersteuning en de juiste applicaties moeten op een verstandige manier worden gebruikt - en die zullen helpen bij het verwerken van data. Het doel is om onze procedures te stroomlijnen en het personeel minder lang op kantoor te houden. Dit alles dankzij gebruiksvriendelijkere tools en interfaces, die ons ook aantrekkelijker zullen maken op de arbeidsmarkt. Vandaar de veranderingen waar we om vragen. We moeten mee met de maatschappij.

Dus de politie is op zoek naar nieuwe profielen: IT-specialisten, ICT?
Ja, en meer dan ooit technische managers. Soms implementeert de (DRI) - de federale directie van de politionele informatie en de ICT-middelen - een nieuw systeem. We worden niet altijd ruim van tevoren op de hoogte gesteld, we hebben dan geen tijd om eraan te wennen. Ik heb gemerkt dat we ons in zo’n dergelijke situaties nog het gemakkelijkst aanpassen. Net zoals tijdens COVID: we werden allemaal voor een voldongen feit gesteld, plots moesten we allemaal Teams gebruiken. Maar iedereen raakte snel gewend aan het videoconferentiesysteem. Ik denk dat we technologische ontwikkelingen moeten aanmoedigen. Het heeft geen zin om je hier 10 jaar van op voorhand op voor te bereiden, dan is het al te laat. We moeten echter de generaties politieagenten ondersteunen die hier niet mee zijn opgegroeid. Teams werd ons allemaal opgelegd, en het heeft voor iedereen gewerkt.

Ik denk dat we positief moeten zijn. Zoals bij elke verandering moet je je aanpassen. Maar het is intuïtief. Ik ben geen nerd, maar ik gebruik de tools. Als het voor mij makkelijk te gebruiken is en intuïtief aanvoelt, dan denk ik dat iedereen het kan gebruiken!