Beter communiceren betekent beter samenwerken
De hulpverleningszone VHP (Vesdre-Hoëgne et Plateau) bestaat uit 19 gemeenten en beslaat een oppervlakte van 801 km2. Met 9 brandweerposten, 411 brandweerlieden (van wie 320 vrijwilligers), een administratieve staf van 26 mensen, en 90 voertuigen is ze de tweede grootste zone van de provincie Luik.
Luitenant Frédéric Lex is verantwoordelijk voor het departement operationele communicatie, Régis Marquet voor de technische kant van de operationele communicatie. De twee leggen uit wat communicatie in hun zone zo essentieel maakt.
Hoe wordt een interventie in gang gezet?
‘Als de noodcentrale 112 melding heeft gekregen van een incident, stuurt ze de informatie via het ASTRID-netwerk digitaal door naar de dispatching. Die info wordt dan doorgegeven aan de hulpdiensten die ter plaatse komen. Op locatie speelt de radiocommunicatie een sleutelrol voor het goede verloop van de operatie. Dankzij die communicatie blijven de verschillende diensten die in actie komen op de hoogte van de situatie, kunnen ze naar elkaar terugkoppelen en kunnen ze inspelen op onvoorziene omstandigheden zoals bij instortingsgevaar. Zo kunnen we efficiënt, snel en veilig werken.’
Wat is jullie ervaring met de diensten van ASTRID?
‘We maken sinds 2007 gebruik van het ASTRID-netwerk. Dat is op federaal niveau beslist. Als eindgebruiker waren we eerst terughoudend. Het is altijd moeilijk om oude gewoontes af te leren, zeker als ze na 20, 30 jaar diep geworteld zijn. Maar de voordelen hebben ons aangenaam verrast. Vandaag hebben we in totaal al 300 pagers en 290 radio’s die actief zijn op het ASTRID-netwerk.’
Wat is het grote verschil tussen het tijdperk voor ASTRID en nu?
‘Voor ASTRID communiceerden we via een lokaal netwerk met VHF-radio’s waarvan het bereik beperkt was tot de plek van de interventie zelf. We konden dus amper communiceren met de buitenwereld, noch met de dispatching, noch met de noodcentrale en zelfs niet met andere hulpverleningszones. De groepscommunicatie was ook enorm beperkt: het was niet mogelijk om twee interventies op te splitsen. Dankzij de vele mogelijkheden van de ASTRID-groepscommunicatie, kan dat vandaag gelukkig wel. Nu kunnen we het werk beter organiseren. Bij de pagers ging het vroeger voornamelijk om groepsoproepen. Nu, dankzij ASTRID, kunnen we ook individueel werken: elke pager heeft een eigen oproepnummer dat we via alarmeringssoftware kunnen contacteren. Zo kunnen we gemakkelijker specifieke personen oproepen die we bij een interventie nodig hebben.’
Er is dus veel veranderd sinds de komst van ASTRID?
‘Dat is zeker. Naast het bereik en de groepscommunicatie, biedt ASTRID ook multidisciplinaire communicatie. Vroeger was het ondenkbaar dat we zouden communiceren met de politie of met de medische hulpdiensten… Nochtans is dat bij een zware interventie onontbeerlijk. De technologie van ASTRID die de verschillende hulpdiensten met elkaar in contact brengt, heeft ook een hervorming van de brandweer mogelijk gemaakt en de oprichting van de zones.’
Kan ASTRID de vertrouwelijkheid van data verzekeren?
‘Het radiogedeelte is versleuteld. Voor pagers was dat enkele maanden geleden nog niet het geval. Informatie kon dus gemakkelijk onderschept worden. Samen met ASTRID, de provincie Luik en het bedrijf Abiom, hebben we dat probleem nu opgelost. Resultaat: gedaan met perslekken of berichten op social media nog voor de brandweer zelf op de hoogte is…’
Zijn de pagers nu uitgerust met Blue Light Mobile simkaarten?
‘Ja, het gaat om 300 kaarten in totaal, plus een twintigtal simkaarten voor tablets en voor de gsm’s van de officieren. Met die kaarten kunnen we van de ene operator naar de andere overschakelen als het netwerk wegvalt. Maar dat is niet alles: we hebben via onze PRIOR kaarten ook prioritair toegang tot het netwerk als het netwerk overbelast raakt in noodsituaties. Gelukkig hebben we dat tot nu toe nog niet nodig gehad.’
Zijn jullie tevreden?
‘Voor geen geld ter wereld zouden we terug willen naar de situatie van vroeger. Vorig jaar kregen we te kampen met een brand in de Hoge Venen, op een plek die moeilijk toegankelijk is en met een beperkte dekking van het netwerk. We hebben dus wel communicatieproblemen ondervonden, maar toch heeft het ASTRID-netwerk bijgedragen aan de geslaagde interventie: we hebben samen met verschillende hulpverleningszones een rotatieysteem opgezet om voldoende water ter plaatse te krijgen.’
Communicatie, doeltreffendheid en veiligheid: dat zijn de sleutelwoorden?
‘Ja, en niet te vergeten: samenwerking. Het feit dat je tussen verschillende brandweerposten kunt communiceren is essentieel om de middelen bij een interventie te spreiden. Maar ook op het vlak van samenwerking met naburige zones. Ik denk nu aan een interventie vorig jaar in een tunnel in Voeren waar wij het snelst ter plaatse waren. Zowel de brandweer van zone 2 Limburg als de brandweer van onze zone waren opgeroepen. We hebben elk aan een kant van de tunnel postgevat, en dankzij ASTRID hebben we met elkaar kunnen communiceren over hoeveel mankracht en medische bijstand er nodig was. Dat overleg konden we meteen op het terrein zelf doen. We moesten dus niet communiceren via de dispatching of de noodcentrale 112. Dat zou vroeger ondenkbaar geweest zijn.’
Is jullie uitrusting nu compleet?
‘Bijna… We hebben nog problemen met de accessoires, maar dat staat los van ASTRID. Goede radio’s vinden is redelijk eenvoudig. Maar er zijn te weinig toebehoren specifiek voor brandweerlui. Die moeten waterdicht zijn, het volume moet makkelijk in te stellen zijn, je moet verschillende groepen kunnen aanmaken… Dan blijkt de keuze toch beperkt. Bij deze dus een oproep aan de producenten om hun aanbod bij te sturen!’
