Als de nood hoog is, is Blue Light Mobile nabij
Bram Dispa, Ziekenhuis Netwerk Antwerpen
Blue Light Mobile levert prioritaire spraak- en datacommunicatie voor hulpen veiligheidsdiensten. Zo ook in ZNA, Ziekenhuis Netwerk Antwerpen. De grootste ziekenhuisorganisatie van ons land rekent op Blue Light Mobile om in noodsituaties de communicatie te verzekeren. En dat kan letterlijk levens redden. Een gesprek met noodplancoördinator Bram Dispa.
De stroom die uitvalt, een haperend internet, een mobiel netwerk dat overbelast geraakt, ICT-systemen die het begeven … Je wilt niet denken aan de gevolgen die dat kan hebben in een ziekenhuis. Gelukkig bestaat er zoiets als ziekenhuisnoodplanning en zijn er mensen zoals Bram Dispa. Een man met een plan, wat er ook gebeurt.
Bram Dispa: “Als noodplancoördinator ben ik het intern en extern aanspreekpunt voor de ziekenhuisnoodplannen van het ZNA, een groep van tien ziekenhuizen, 2 medische centra en 6500 medewerkers. Op 1 januari 2024 is er de fusie met GZA Ziekenhuizen, waarna het nieuwe ZAS – het Ziekenhuis aan de Stroom – bij de grootste ziekenhuizen van Europa zal horen. Ik bereid de ziekenhuizen voor op elke noodsituatie, en dit door preventief noodplannen op te stellen, te valideren, te testen en in te oefenen. In een crisissituatie coördineer ik de uitrol van die plannen. Het doel? Ervoor zorgen dat tijdens een crisis een ziekenhuis kan blijven draaien zodat de zorg aan de patiënt niet in het gedrang komt.”
Hoe kan Blue Light Mobile daarin een rol spelen?
“Eerst en vooral: Blue Light Mobile is niet nieuw voor ons. We hadden al een 15-tal Blue Light Mobile-simkaarten in gebruik, op onze eigen dienst en in de ziekenwagens en MUG’s. Nu rollen we dit verder uit om de noodcommunicatie te verzekeren in onze tien ziekenhuizen. De collega’s van GZA Ziekenhuizen sprongen ook mee op de kar, zodat we na de fusie meteen op hetzelfde platform en met dezelfde procedures werken. Enerzijds gaat het over datacommunicatie om het gezamenlijke (ZNA en GZA Ziekenhuizen) elektronisch patiëntendossier bereikbaar te houden en anderzijds om spraakcommunicatie zodat we bij een volledige black-out toch kunnen communiceren met alle zorgafdelingen en kritieke diensten.”
Eerst eens inzoomen op die eerste toepassing. Wat is daar de uitdaging precies?
“Het elektronisch patiëntendossier (EPD) is een toepassing die alle nuttige medische informatie over een patiënt digitaal centraliseert en bijhoudt. Stel, je belandt op een spoeddienst, dan kunnen artsen meteen nagaan wat je medische achtergrond is, welke geneesmiddelen je neemt enz. Op alle afdelingen is het EPD letterlijk van levensbelang. Het is de hoeksteen van de zorg en moet altijd en overal toegankelijk zijn. Daarom bouwden we een aantal vangnetten in. Als onze primaire databaseserver crasht, kunnen we overschakelen naar een reserveserver. Maar wat als ook de elektriciteit of het netwerk uitvalt? Uit ervaring weten we dat een ICT-probleem zelden alleen komt. Zo’n noodsituatie is dus verre van ondenkbaar. Daarom bouwden we een derde vangnet in: een extern datacentrum als back-up zodat we altijd aan onze dossiers kunnen. En dat maakt Blue Light Mobile mogelijk.”
Hoe werkt dat concreet?
“Op alle verpleegafdelingen installeren we minstens één nood-pc die aangesloten is op het noodelektriciteitsnet en uitgerust is met een Blue Light Mobile-simkaart en een 4G-stick. Daarmee krijgen gebruikers automatisch een beveiligde verbinding naar ons extern datacentrum, volledig geëncrypteerd en met meerdere vormen van toegangscontrole. We rollen dit in eerste instantie uit op alle verpleegafdelingen – zo’n 150 nood-pc’s – maar op termijn willen we uitbreiden naar de andere diensten.”
Waarom kiezen jullie voor Blue Light Mobile?
“Snelheid, veiligheid en bereikbaarheid, dat zijn belangrijke troeven die Blue Light Mobile op tafel legt. Op één simkaart heb je toegang tot de mobiele communicatienetwerken van de drie grote operatoren in België. Blue Light Mobile-gebruikers hebben voorrang en krijgen de hoogste datasnelheden. Is het signaal van de ene provider te zwak, dan kunnen ze overschakelen op een van de andere netwerken. Een groot voordeel, want in een noodsituatie wil je niet ook nog eens meemaken dat je provider door overbelasting van het netwerk uitvalt. Moest dat toch gebeuren, dan wordt er verbinding gemaakt naar een ander netwerk. Zo geraken we altijd aan onze data. Via het nieuwe gebruikersportaal MyASTRID is het ook heel eenvoudig om abonnementen te activeren en te beheren.”
Het tweede project draait om spraakcommunicatie. Alle medewerkers in een noodsituatie in een mum van tijd verwittigen, is dat de bedoeling?
“Inderdaad. De communicatie tussen onze ziekenhuizen verloopt via een eigen glasvezelnetwerk. Ook daarvoor willen we een plan B hebben. Communicatie in een noodsituatie is zo ontzettend belangrijk dat we niets aan het toeval willen overlaten.
Alle medewerkers moeten razendsnel verwittigd worden mét de juiste boodschap zodat de zorg aan de patiënt gegarandeerd blijft. Smartphones op de zorgafdelingen en kritieke diensten rusten we als noodtelefoons uit met een Blue Light Mobile-simkaart. Later staan ook de niet-zorgafdelingen op de agenda. Doet zich een incident of panne voor, dan kunnen we met één druk op de knop in onze alarmeringssoftware een gesproken bericht uitsturen om mensen te verwittigen en te vertellen wat ze moeten doen. Alle noodtelefoons worden tegelijk opgebeld. Omdat dit via Blue Mobile Light loopt, geraakt ons eigen telefoonnetwerk niet overbelast. Bovendien krijgen we nuttige feedback: welke afdelingen hebben de oproep beantwoord? Hoe lang heeft dat geduurd? Heeft iemand niet bevestigd, dan belt het systeem automatisch terug totdat de boodschap ontvangen én bevestigd is.”
Waarom is spraakcommunicatie zo belangrijk in noodcommunicatie?
“Een geschreven bericht, een sms bijvoorbeeld, heeft niet altijd het gewenste effect. Mensen reageren alerter wanneer je iets mondeling overbrengt. We geven heldere, feitelijke informatie op mensenmaat. Een sms kan dit zeker ondersteunen, maar niet als primair communicatiekanaal. Of een bijkomende live feed op alle computerschermen zinvol is, zijn we nu nog aan het onderzoeken.”
Hoe zorg je ervoor dat medewerkers vlot met nieuwe oplossingen overweg kunnen?
“Gebruiksgemak is uiteraard cruciaal. Kan je bovendien aansluiten bij iets wat al gekend is uit de dagelijkse (werk)cultuur, dan zal de assimilatie van een nieuw hulpmiddel vlotter verlopen. Met een gsm of smartphone kan iedereen overweg, maar met een 4G-stick werken, is nieuw voor sommigen. Gebruikers goed begeleiden en opleiden is dan zeer belangrijk. Net als voldoende inoefenen. In een crisissituatie moet alles zeer snel gaan. En dus moet correct handelen kinderspel zijn, anders gaat er kostbare tijd verloren. Medewerkers staan dan echt wel open voor nieuwe oplossingen, omdat die, in het kader van ziekenhuisnoodplanning, zorgen voor een gerust en veilig gevoel. Ze helpen om altijd en overal de beste zorg te bieden aan patiënten. Daar draait het tenslotte om.”
Heb je een concreet voorbeeld van een situatie waarin Blue Light Mobile het verschil maakt?
“Ja, twee weken geleden nog! In één van onze ziekenhuizen was de elektriciteit uitgevallen wegens een probleem bij de netbeheerder, en het noodaggregaat werd door een overbelasting niet meteen ingeschakeld. De apparatuur in het ziekenhuis kan dan nog een tijdlang voortwerken op de ingebouwde batterij maar als de panne te lang duurt, heb je een probleem. De eerste vraag wanneer het licht uit gaat is dus: hoe lang kunnen de beademingstoestellen op intensive care en het OK nog draaien? Geen licht, geen elektriciteit, geen telefoon, geen wifi. En dus ook geen automatische alarmering. Hadden we op dat moment al Blue Light Mobile gehad, dan hadden we iedereen op de afdelingen vlot kunnen bereiken en had iedereen zonder probleem toegang gehad tot de patiëntendossiers. De zorg aan de patiënten is kunnen voortgaan dankzij de noodplannen waarop getraind is, maar met een vlottere informatiedoorstroming had het veel sneller terug business as usual geweest.”
5G komt er ook aan. Welke toegevoegde waarde biedt dit voor ZNA?
“Robotisering in de chirurgie is in opmars. Maar om 3D-beelden door te sturen, heb je veel bandbreedte nodig. Op dat vlak is 5G interessant. Ook in MUG’s en ziekenwagens zijn er nuttige toepassingen. Denk aan teleconsulten zodat je op locatie bijstand kunt vragen van een cardioloog, orthopedist of traumatoloog. Gaan we daarmee experimenteren? Als het aan mij ligt wel. Ik ben ook benieuwd naar het effect op het signaalverval. Een ziekenhuis is niet alleen een hoogtechnologische omgeving maar ook één grote kooi van Faraday waardoor de ontvangst soms te laag is voor een goede connectie. Nu lossen we dit op met gsm-versterkers.”
Tot slot, wat is de belangrijkste les uit je loopbaan tot nu toe?
“Net als je denkt: dàt kan niet gebeuren, gebeurt het wel. Al lachend zeg ik wel eens dat er een vloek over mij hangt: als ik zeg dat er iets kàn gebeuren, heb ik binnen de 72 uur prijs. (lacht) Uiteraard valt een noodsituatie niet te voorspellen. Maar als ze zich voordoet moet je op alles voorbereid zijn. De voldoening wanneer je achteraf kunt zeggen: ‘we did it’, da’s geweldig.”
